อนุมูลอิสระ ที่ว่านี่มันคืออะไรกัน แล้วทำไมเราถึงต้องคอยต่อต้านอนุมูลอิสระนี้
หาคำตอบได้จากบทความนี้
อนุมูลอิสระ คืออะไร?
อนุมูลอิสระ (Free Radicals) หมายถึงโมเลกุล หรืออะตอมที่ไม่เสถียร
เนื่องจากการขาด อิเล็กตรอน ที่อยู่รอบนอกสุดของอะตอม
อนุมูลอิสระนี้มีช่วงอายุสั้นเพียงแค่ไม่กี่เสี้ยววินาที
แต่สามารถสร้างความเสียหายต่อ DNA ด้วยการแย่งจับอิเล็กตรอนของเซลล์อื่นในร่างกาย
ที่เรียกว่าภาวะเครียดที่เกิดจากออกซิเดชัน (oxidative stress)
ทำให้โมเลกุลของร่างกายไม่เสถียร เกิดความเสียหาย
นำไปสู่การเกิดโรคและริ้วรอยบนร่างกาย และอาจเกิดการกลายพันธุ์จนกลายเป็นเซลล์มะเร็งได้ในภายหลัง
เราจึงมักจะต้องการสารต้านอนุมูลอิสระ ที่จะช่วยทำให้โมเลกุลที่ไม่เสถียรนี้มีความเป็นกลาง
และช่วยปกป้องร่างกายจากการเสื่อมโทรมของเซลล์เหล่านี้
อนุมูลอิสระได้มาจากไหน?
แม้ว่าตามปกติแล้ว สารอนุมูลอิสระจะสามารถเกิดขึ้นได้เองภายในร่างกายของเรา
ในระหว่างกระบวนการเผาผลาญพลังงานตามปกติของร่างกาย แต่ในบางครั้ง ปัจจัยอื่นๆ
อย่างเช่น ลักษณะไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิต ก็อาจส่งผลต่อการสร้างสารอนุมูลอิสระขึ้นภายในร่างกายได้เช่นกัน
ปัจจัยที่อาจทำให้เกิดการสร้างอนุมูลอิสระ
มลภาวะทางอากาศ การสูบบุหรี่ เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อาหารทอด
การอักเสบ การฉายรังสี ยาและสารเคมีบางชนิด ไวรัสบางชนิด
อนุมูลอิสระทำให้เกิดโรคมะเร็งได้จริงหรือ?
โรคมะเร็ง มักจะเกิดขึ้นจากการกลายพันธุ์ของเซลล์ในร่างกาย
ที่เกิดการเจริญเติบโตอย่างไม่สามารถควบคุมได้ของเซลล์
อนุมูลอิสระนั้นจะทำให้เกิดความเสียหายต่อเซลล์ DNA
และส่งผลให้เกิดยีนที่สร้างโปรตีนที่ไม่สามารถใช้งานได้ขึ้นมา
หลังจากนั้นร่างกายก็จะเกิดการสร้างยีนที่ทำหน้าที่ในการซ่อมแซม DNA
ที่เสียหายเกินกว่าจะสามารถฟื้นฟูตัวเองได้จากกระบวนการการตายของเซลล์
ยีนเหล่านี้จะช่วยเพิ่มการเจริญเติบโตของเซลล์ จนอาจนำไปสู่การเกิดเซลล์มะเร็งได้ในที่สุด
เราสามารถปกป้องร่างกายจากอนุมูลอิสระได้อย่างไร?
สิ่งสำคัญที่จะช่วยต่อต้านการเกิดอนุมูลอิสระ ก็คือสารต้านอนุมูลอิสระที่เราสามารถพบได้ทั่วไป
ไม่ว่าจะเป็นในอาหาร เครื่องสำอาง หรืออาหารเสริมต่างๆ
สารต้านอนุมูลอิสระนี้ก็คือโมเลกุลชนิดหนึ่ง
ที่สามารถช่วยลดการสร้างอนุมูลอิสระภายในร่างกาย
และช่วยลดความเสียหายที่อาจจะเกิดขึ้นจากอนุมูลอิสระได้
สารต้านอนุมูลอิสระ (antioxidants) ชนิดต่างๆ ได้แก่
วิตามินซี วิตามินเอ ซีลีเนียม เบตาแคโรทีน
ฟลาโวนอยด์ (Flavonoids) โอเมก้า 3 ไลโคปีน (Lycopene)
สารเหล่านี้สามารถพบได้ทั่วไปตามอาหาร ไม่ว่าจะเป็น
ผัก ผลไม้ เนื้อสัตว์ อาหารทะเล ถั่ว และธัญพืชต่างๆ เช่น
ในมะเขือเทศก็มีสารไลโคปีนสูง หรือในแครอทก็มีสารเบตาแคโรทีนสูง เป็นต้น